Drieluik ‘Kwaliteit van leven en zorg maak je samen’ - Deel 3. De kracht van verhalen
donderdag 10 februari 2022Kwaliteit van leven en zorg maak je samen. Hoe je dit kunt doen staat in dit drieluik van SVRZ en Perspekt centraal. Dit laatste deel laat zien dat er een schat aan kwaliteitsinformatie in de verhalen van alledag ingesloten zit.
Kwaliteit van zorg en leven ontwikkel je als je deze vanuit meerdere perspectieven beschouwt. Zo zijn er de cliënt, naasten, zorgprofessionals, de bestuurder, vrijwilligers, ondersteuners en zorgmanagers. Binnen het gedachtegoed van PREZO Care is er nadrukkelijk aandacht voor de beschouwing van verhalen van alledag vanuit deze perspectieven.
Beleidsmedewerker Bea Menu van SVRZ werkt al enige tijd vanuit de visie van PREZO Care en gebruikt de bijbehorende participerende audit om samen te leren en verbeteren: “De beschouwing vanuit meerdere perspectieven maakt de PREZO Care participerende audit een betekenisvol proces waarin zoveel mogelijk verschillende interpretaties en ervaringen worden meegenomen en een serieuze poging wordt gedaan om recht te doen aan de dagelijkse werkelijkheid. Als organisatie verkrijg je inzicht in waarop men het met elkaar eens is en op welke punten het tussen de perspectieven schuurt. Dit geeft ons waardevolle informatie en biedt aanknopingspunten om met elkaar in gesprek te gaan over wat goede zorg is.”
Mantelzorgers
Tijdens de participerende audit PREZO Care hoorde Bea Menu treffende verhalen die haar inzicht gaven over de kwaliteitsbeleving binnen SVRZ. “Het verhaal van de zorgmedewerker die oog heeft voor de heftigheid van de intake is mij bij gebleven”, begint Menu. “De medewerker erkent dat de intake een schokkende, traumatische gebeurtenis kan zijn voor mensen. Een crisismoment in een levensweg. De medewerker vertelde: ‘Iedereen is van de leg. De mantel blijft achter. Daar moet je het verschil maken. Hoe krijg je daarna iedereen weer in zijn kracht? De eerste zes weken zijn cruciaal om elkaar niet te verliezen’.
Het deed me goed om te horen dat er naast aandacht voor de cliënt ook aandacht is voor de mantelzorger. Vanuit interviews die ik enkele jaren geleden heb gehouden met mantelzorgers, weet ik hoe zwaar het kan zijn om voor een zieke partner te zorgen. Mantelzorgers kampen vaak met schuldgevoelens als hun naaste verhuist naar het verpleeghuis omdat zij hun geliefde niet meer tot het einde thuis kunnen verzorgen. De partner van een man met dementie verwoordde het als volgt: ‘De dag dat mijn man verhuisde naar het verpleeghuis was voor mij verdrietiger dan de dag dat hij is overleden.’”
Uniciteit
Ook het verhaal van de dochter die ziet dat haar vader zichzelf mag zijn, ondanks zijn ziekte, is Menu bijgebleven. “De dochter vertelde: ‘Vader woont sinds twee jaar op een speciale unit voor mensen met dementie en ernstige gedragsproblemen. Hij zit hier goed op zijn plek. Hij kan zijn ding doen, als hij in zijn onderbroek wil rondlopen dan kan dat hier, als hij zijn meubels wil verplaatsen dan kan dat hier. Hij mag hier zichzelf zijn. Het is een blijvende zoektocht. Wij doen handreikingen hoe hij is, maar dat verandert elke keer.’
Verhalen van zorgmedewerkers sluiten aan bij het verhaal van deze dochter. Herkenbaar is de zoektocht naar wie de persoon is en wat hij werkelijk wil. Zo vertelde een medewerker op zoek te gaan naar wat de cliënt werkelijk bezighoudt, door goed te luisteren naar de cliënt. Ze vertelde: ‘Mevrouw kan heel lelijk naar de zorg zijn. Ik ben gaan luisteren wat er speelt. Ik laat haar eerst haar ongenoegen uiten en ga dan op zoek wat er onder zit. Hier speelde dat ze eenzaam was, geen netwerk heeft, angstig is, dat er lampen kapot zijn en dat ze pijn heeft in haar been. Ze vertelt dat in vertrouwen. Door te vertellen krijgt ze rust.’”
Visie
Uit deze verhalen maakt Menu op dat de visie van SVRZ levend is: “Medewerkers vinden het belangrijk om de cliënt te leren kennen en geven betekenis hieraan. Familieleden herkennen dit; zij ervaren dat hun naaste zichzelf mag zijn.” Voor Menu is het de basis van kwaliteitsontwikkeling. Ze besluit met een laatste citaat van een medewerker die laat zien waar het in de zorg om gaat: ”’Hoe zorgen we dat we beter gaan zien dat de mensen die binnenkomen heel veel gebrokenheid hebben? En kan je daarbinnen die vrouw, die man, dat kind zien die in de cliënt schuilgaat? Het gaat erom dat we niet alleen die gebrokenheid zien en als basis nemen maar de werkelijke mens.’”
Dit was het laatste deel in het drieluik Kwaliteit van leven en zorg maak je samen. Eerder verschenen:
