Participantenraad biedt dialoog over kwaliteit tussen zorgorganisaties en inspectie

Welke inzichten over vernieuwing in het denken over kwaliteit en kwaliteitsverantwoording in de zorg komen naar voren als je meerdere perspectieven samenbrengt? Tijdens de Perspekt Participantenraad 2021 namen wij de proef op de som door bestuurders en kwaliteitsmanagers van onze zorgorganisaties, de manager Verpleging & Verzorging van de inspectie en manager zorgkantoor van een zorgverzekeraar met elkaar in gesprek te laten gaan over dilemma’s, waarden, regels en perspectieven.

Na een eerste dialoog over het zorglandschap en waarde van een keurmerk, werd het tweede gesprek van de online bijeenkomst gevoerd door Jarcine Spaander, bestuurder van King Arthur Groep, en Hanneke Sikkema, manager Verpleging & Verzorging van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Gespreksleider en directeur/bestuurder van kwaliteitsinstituut Perspekt, Elly Breedveld opende met de stelling: De zorgvrager is doorslaggevend voor wat kwaliteit is. Nog voordat Hanneke of Jarcine daarop kon reageren, roerden de toehoorders zich. Zij stelden: “Is kwaliteit doen wat de zorgvrager wil, of eerlijk zijn over wat wel en niet kan, of wat er nodig is?”

Kleine dingen

Jarcine trapt af met haar grootste wens. Ze hoopt dat we de mens blijven zien en de dialoog met elkaar blijven voeren over wat we verstaan onder kwaliteit omdat wat haar betreft kwaliteit voor iedereen anders is. Op de vraag of we ook vanuit het individu moeten gaan verantwoorden reageert ze instemmend. “Vroeger ging het veel meer over de kwaliteit van de professionele handeling. Nu gaat het meer over kwaliteit van leven. Dit vraagt om anders kijken en anders verantwoorden.” Hanneke geeft daarop aan dat we vaak groot denken terwijl kwaliteit gebeurt in de kleine dingen. In de 1-op-1-relatie. Hier is Jarcine het mee eens: “Kwaliteitsplannen zijn vaak groots, gaan over grote projecten en verbeteringen. Terwijl het eigenlijk gaat om kwaliteit in het kleine contact.”

De inspectie spreekt bewust over persoonsgerichte passende zorg. Daaronder verstaat ze dat je je als zorgverlener verdiept in de persoon en weet wat hem of haar zingeving geeft. Hanneke: “Vraag je af of je voor iemand kwaliteit toevoegt en geef ook aan dat er dingen bij horen die soms minder mooi zijn. Niet alles is maakbaar en kan beter. Ook moet je reëel zijn. Als een cliënt tot zijn opname drie keer per week ging zwemmen, kan de zorg dat mogelijk niet in stand houden. Dan zal de familie hier een rol in moeten vervullen.”

Leren

Door een van de toehoorders wordt de vraag gesteld hoe de inspectie tijdens een controle kijkt en wat het vertrekpunt is. Eén ding maakt Hanneke meteen duidelijk: controle is een term uit het verleden. “De inspectie wil goede en veilige zorg stimuleren. We gebruiken daarbij de kwaliteitskaders als vertrekpunt omdat deze met en door de sectoren zijn vastgesteld. We starten met kijken naar de zorgverlening voor de cliënten. Daarna volgen de vragen ‘gebeurt dat methodisch?’ en ‘wordt er van en met elkaar geleerd?’. Pas als er iets niet goed gaat, zoomen wij in.”

Elly haakt hierop in door te vragen hoe de inspectie en zorgorganisaties de kwaliteit van zorg verder willen ontwikkelen. “Samen reflecteren en leren”, luidt het antwoord van Jarcine Spaander die daarbij meteen aangeeft dat dit makkelijker is gezegd dan gedaan. “We moeten leren vertragen. Eerst zouden we moeten reflecteren of we het goede doen en daarvan leren in plaats van direct overgaan tot verbeteren en aanpassen op de vele ontwikkelingen en veranderingen in de omgeving.”

Hanneke kan zich hierin vinden. Uit de coronapandemie trekt ze één duidelijke les: we kunnen het niet alleen. Alles is met elkaar verweven en de zorgvraag is zoveel groter. Haar advies: sluit je aan bij een lerend netwerk van bestuurders, ken je buurorganisaties en de regionale arbeidsmarkt om te blijven reflecteren, leren en kwaliteit van zorg te ontwikkelen.

Lees ook: Dialoog Participantenraad legt dilemma’s bloot over kwaliteit van zorg in de toekomst, en Onze participanten aan het woord: Welke waarde heeft Perspekt?