Anders verantwoorden van kwaliteit: een paradigmashift?
Denken over kwaliteit is al heel oud. Het werd al gedaan door Socrates die zich bezighield met vragen over deugdzaamheid, goedheid en rechtvaardigheid. Toch ontdekken we steeds nieuwe nuances in onze opvattingen over kwaliteit.
Al jaren wordt er een maatschappelijke discussie gevoerd over kwaliteit in de zorg en de wijze waarop daar verantwoording over af te leggen. Die discussie maakt duidelijk dat er geen eenduidig kwaliteitsbegrip bestaat. Kwaliteit is een subjectief, meervoudig en gelaagd begrip waar vanuit verschillende perspectieven anders naar wordt gekeken. Zijn we al klaar voor een paradigmashift in de verantwoording van kwaliteit?
Relationele aspecten
Andries Baart benadrukt in zijn boek ’De ontdekking van kwaliteit’ dat in 2018 verscheen, het relationele aspect van zorg en zorgverlening. Naast Baart hebben ook andere onderzoekers en auteurs hierover de afgelopen jaren gepubliceerd. Afstemmen en aansluiten, het goede gesprek voeren, methodische reflectie, sinds ik bezig ben met kwaliteit in de zorg lees en hoor ik hierover.
Anders verantwoorden
Met de groter wordende nadruk op relationele aspecten van kwaliteit is een andere manier van verantwoorden nodig. Een narratief, relationeel kwaliteitsbegrip gaat uit van waarden, dialogen en verhalen achter de cijfers. Uitkomstmaten worden daardoor niet minder belangrijk maar krijgen in de verhalen betekenis. Een narratief kwaliteitssysteem waarin normatieve en narratieve kwaliteit geïntegreerd wordt, heeft de mogelijkheid om recht te doen aan feiten en cijfers in de context van het verhaal van de organisatie. Dit vraagt echter van iedereen in de zorg een andere manier van denken én het loslaten van oude overtuigingen en zekerheden. En dat is best spannend.
Loslaten
In een narratieve – of integrale benadering van verantwoording geven belanghebbenden gezamenlijk betekenis aan de kwalitatieve en kwantitatieve gegevens. Hiermee wordt ook verantwoording relationeel. Het wordt een proces waarin betrokkenen in afstemming met elkaar reflecteren op de geleverde zorg met oog voor elkaars perspectief en belang. Het afleggen van verantwoording komt daarmee in het verlengde te liggen van het voelen van verantwoordelijkheid. Dat betekent wel dat we moeten loslaten dat externe verantwoording gaat over controleren. Het betekent echt vertrouwen geven. En dat is, ook voor een kwaliteitsinstituut als Perspekt, echt een paradigmashift!
Goed voorbeeld doet volgen
Ons paradigmashift is begonnen. Met een vernieuwde strategische koers zet Perspekt in op een integrale benadering van kwaliteit. Met PREZO Care lanceren we een narratief verantwoordingsinstrument dat kijkt naar waar het in de zorg écht om gaat. We verbinden kwantitatieve en kwalitatieve gegevens met elkaar. En zoeken samen met de organisatie naar haar echte verhaal over kwaliteit. Samen leren wij elke dag meer over de diepere betekenis van dit anders verantwoorden van kwaliteit. Wat zijn de verhalen in uw organisatie?
Nicolien van den Berg
Dit blog is ook gepubliceerd op Skipr.
No video selected.